گواهینامه HACCP
استاندارد HACCP یا گواهینامه HACCP تحت عنوان تجزیه و تحلیل و نقاط کنترل بحرانی یک استاندارد مهم در صنعت مواد غذایی بشمار میرود. واژه HACCP مخفف عبارت Hazard Analysis Critical Control Point میباشد و این استاندارد الزاماتی را در جهت شناسایی آلودگی ها در تولید مواد غذایی و رفع قسمتهای ناسالم و ناپاک ارائه میدهد. بنابراین حسپ اهمیت زیادی برای تولید مواد غذایی سالم و ایمن دارد.
استاندارد HACCP یک سیستم مدیریت ایمنی غذا است که به شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات مرتبط با ایمنی غذا کمک میکند. در حقیقت میتوان گفت این استاندارد صنایع غذایی را یاری میدهد تا خطرات و آلودگی های موجود را قبل از تولید یک محصول شناسایی و رفع نمایند. بدین ترتیب قبل از تست نهایی محصول تمامی آلودگی ها و قسمتهای ناسالم رفع و حذف میگردند. این سیستم به ویژه در صنایع غذایی برای تضمین کیفیت و ایمنی محصولات غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.
گواهی HACCP در کشور ما متقاضیان زیادی دارد و شرکتهای فعال در تولید مواد خوراکی و آشامیدنی خواهان اخذ گواهی حسپ هستند. مرکز امکان ثبت یک مرجع معتبر برای اخذ گواهینامه HACCP میباشد و کارشناسان مرکز ما از ابتدا تا انتهای مسیر دریافت این گواهی در کنار شما هستند. تنها کافیست با شماره تماس 44858017-021 تماس حاصل فرمایید و از خدمات مشاوره ای مرکز امکان ثبت بهره ببرید.
HACCP چیست؟
سوال HACCP چیست توسط افراد زیادی در گوگل سرچ میشود. استاندارد HACCP یا Hazard Analysis Critical Control Point یک استاندارد مهم برای شرکتهای فعال در زمینه مواد غذایی بشمار میرود. این استاندارد مانند یک ناظر بر پروسه تولید مواد غذایی فعالیت میکند. با کمک سیستم حسپ میتوانید هر گونه خطر و تهدیدی برای سلامتی مصرف کننده محصول غذایی را شناسایی و برطرف سازید.
گواهینامه HACCP برای هر شرکتی که در صنعت غذا فعالیت میکند و میخواهد ایمنی و کیفیت محصولات خود را تضمین کند، ضروری است. این گواهینامه علاوه بر افزایش اعتبار شرکت، به افزایش رضایت مشتری و کاهش خطرات بهداشتی نیز کمک میکند. همچنین برای همکاری با کارفرمایان جدید و اخذ قرارداد های بزرگ بیشتر اوقات دریافت گواهی HACCP یک شرط اصلی تلقی میشود.
تاریخچه استاندارد HACCP
برای درک بهتر حسپ لازم است با تاریخچه استاندارد HACCP آشنایی پیدا میکنیم. سیستم تجزیه و تحلیل و نقاط کنترل بحرانی به عنوان یک سیستم مدیریت ایمنی غذا، تاریخچه‌ای غنی و مهم دارد. مفهوم HACCP در دهه 1960 به عنوان یک روش پیشگیرانه برای ایمنی غذا موجودیت یافت. این سیستم در ابتدا برای برنامه های فضایی ناسا مورد استفاده قرار گرفت تا از ایمنی غذا در ماموریت‌های فضایی اطمینان حاصل شود.
در سال 1971 شرکت Pillsbury، ناسا و ارتش ایالات متحده بطور مشترک بر روی توسعه و پیاده سازی HACCP کار کردند. هدف اصلی آن جلوگیری از خطرات بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی در غذا بود. اما در دهه 1980 استفاده از HACCP به صنایع غذایی تجاری گسترش یافت. سازمانهای غذایی و بهداشتی شروع به پذیرش این سیستم کردند. پس از چندین حادثه بزرگ آلودگی غذایی، اهمیت HACCP بیشتر مورد توجه قرار گرفت. این حوادث به افزایش تقاضا برای استانداردهای ایمنی غذا منجر شد.
در سالهای بعدی سازمانهای مختلف، از جمله سازمان بهداشت جهانی WHO و سازمان غذا و داروی ایالات متحده FDA، به توسعه و بروزرسانی استانداردهای HACCP ادامه دادند. حال حاضر، پیاده سازی HACCP در بسیاری از کشورها برای صنایع غذایی الزامی است و استانداردی جهانی برای تضمین ایمنی غذا بشمار میرود.
الزامات HACCP
اکنون میخواهیم به توضیح الزامات HACCP بپردازیم.در ادامه بطور کامل الزامات حسپ را توضیح میدهیم.
تشکیل تیم HACCP
ایجاد یک تیم چند رشته‌ای از متخصصان با تجربه در زمینه‌های مختلف (مانند تولید، کیفیت، بهداشت و ایمنی غذا) ضروری است. این تیم مسئول طراحی، پیاده‌سازی و نظارت بر برنامه HACCP خواهد بود.
توصیف محصول
– تهیه یک توصیف جامع از محصول غذایی شامل ویژگی های زیر:
– ترکیبات: مواد اولیه و اجزاء تشکیل‌دهنده.
– روش تولید: فرآیندهای مورد استفاده در تولید.
– بسته‌بندی: نوع و مواد بسته‌بندی.
– شرایط نگهداری: دما و شرایط نگهداری مناسب.
شناسایی استفاده از محصول
– تعیین این که محصول برای چه گروهی از مصرف کنندگان تولید میشود و شرایط استفاده آن چیست. به عنوان مثال، آیا محصول برای مصرف عمومی، گروه‌های حساس (مانند کودکان یا سالمندان) یا مصارف خاص (مانند بیماران) خطری ایجاد نمیکند؟
تعیین خطرات
– شناسایی و تحلیل خطرات بالقوه بیولوژیکی (مانند باکتری‌ها)، شیمیایی (مانند آلودگی‌های شیمیایی) و فیزیکی (مانند قطعات فلزی) که ممکن است در طول فرآیند تولید به وجود آید.
تعیین نقاط کنترل بحرانی (CCPs)
– شناسایی نقاط خاص در فرآیند تولید که میتوانند خطرات را کنترل کنند. این نقاط باید طوری انتخاب شوند که بر ایمنی غذا تاثیر بگذارند.
تعیین محدودیتهای قابل قبول
– برای هر CCP، باید محدودیتهای مشخصی تعیین کنیم. این محدودیت ها میتوانند دما، زمان، pH و دیگر پارامترهای مرتبط را در بر بگیرند.
نظارت بر CCP ها
– تعیین روشهای نظارتی برای اطمینان از اینکه هر CCP در محدوده قابل قبول باقی بماند. این امر شامل اندازه‌گیری های منظم، آزمایشات و بازرسی میباشد.
اقدامات اصلاحی
– تعیین اقداماتی که باید در صورت عدم رعایت محدودیت ها انجام پذیرد. ممکن است اصلاح فرآیند، بررسی مجدد محصول یا حتی حذف محصول از بازار در صورت عدم رعایت الزامات صورت گیرد.
مستندسازی
– نگهداری سوابق مربوط به تمامی مراحل HACCP، شامل نتایج نظارت، اقدامات اصلاحی و آموزشها و مستندات باید براحتی در دسترس کارکنان لازم قرار گیرد.
بازنگری و بهبود
– بطور مرتب سیستم HACCP را بازنگری کنید تا اطمینان حاصل شود که همچنان مؤثر و کارآمد پیش میرود.
مزایای دریافت گواهینامه HACCP
آیا میدانید مزایای دریافت گواهینامه HACCP کدامند؟ دریافت گواهینامه HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) برای سازمانها و شرکتهای فعال در صنعت غذا، مزایای متعددی به همراه دارد. در زیر به این مزایا اشاره میکنیم:
-
افزایش ایمنی غذا
اولین مزیت اخذ گواهی حسپ افزایش ایمنی غذا نام دارد. گواهینامه HACCP به شرکتها کمک میکند تا خطرات بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی را شناسایی و کنترل کنند. با پیاده سازی این سیستم، احتمال بروز آلودگی و بیماری های ناشی از مصرف غذا میتواند بطور قابل توجهی کاهش یابد. با افزایش ایمنی محصولات اعتماد مصرف‌کنندگان به محصولات بالا میرود و خطرات بهداشتی کاهش پیدا میکنند.
-
بهبود کیفیت محصول
اجرای سیستم تجزیه و تحلیل و نقاط کنترل بحرانی بهبود کیفیت محصول را بدنبال دارد. با پیاده سازی اصول HACCP، شرکتها میتوانند فرآیندهای تولید را بطور سیستماتیک کنترل کنند. این کنترل به بهبود کیفیت نهایی محصولات منجر میشود. افزایش رضایت مشتری و کاهش ضایعات ناشی از محصولاتی که به دلیل نقص کیفیت رد میشوند.
-
افزایش اعتماد مشتری
یکی دیگر از نکات مثبت استاندارد حسپ افزایش اعتماد مشتری گواهینامه HACCP به معنای پایبندی به استانداردهای بین المللی ایمنی غذا است. این موضوع به مشتریان اطمینان میدهد که محصولات تولیدی از ایمنی و کیفیت بالایی برخوردارند. بدین ترتیب وفاداری و اعتماد مشتریان فعلی بالا میرود و جذب مشتریان جدید نیز اتفاق میافتد.
-
رعایت قوانین و مقررات
رعایت قوانین و مقررات از دیگر نتایج مثبت اجرای الزامات این استاندارد بشمار میرود. بسیاری از کشورها و سازمانهای نظارتی، رعایت استانداردهای HACCP را یک الزام قانونی برای صنایع غذایی میدانند. دریافت گواهینامه HACCP به شرکتهای فعال در صنایع غذایی کمک میکند تا با قوانین و مقررات به همخوانی و انطباق برسند. در نتیجه انطباق با مقررات ملی و بین المللی خطر جریمه ها و مشکلات قانونی نیز کمتر میشود.
-
افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها
شرکتها با پیاده سازی HACCP میتوانند به افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها دست یابند. پیاده سازی با بهبود فرآیندها و کاهش ضایعات ناشی از آلودگی یا نقص کیفیت، سازمانها میتوانند هزینه های تولید را کاهش دهند. همچنین، نظارت مستمر بر CCP ها به جلوگیری از بروز مشکلات در آینده کمک میکند.
-
مزیت رقابتی
افزایش سهم در بازار، جذب مشتریان بیشتر و مزیت رقابتی با اجرای الزامات حسپ تحقق پیدا میکند. داشتن گواهینامه HACCP میتواند به عنوان یک مزیت رقابتی در بازار عمل کند. شرکتهایی که گواهینامه حسپ را دارند، میتوانند خود را از رقبای دیگر متمایز کنند. با افزایش مزیت رقابتی فروش شرکت بالا میرود و سود و توان رقابتی سازمان بیشتر خواهد شد.
-
بهبود مستمر
در نهایت این استاندارد بهبود مستمر و مدوام را در پی دارد. سیستم HACCP به سازمانها این امکان را میدهد که بطور مداوم فرآیندها و روشهای خود را بررسی و بهبود دهند. این بازنگری به شناسایی نقاط ضعف و فرصتهای بهبود کمک میکند..
گواهینامه HACCP نه تنها به ایمنی و کیفیت محصولات کمک میکند، بلکه به سازمانها این امکان را میدهد که در بازار رقابتی بهتر عمل کنند و به نیازهای مشتریان پاسخ دهند. همچنین کارفرمایان زیادی این گواهینامه را برای همکاری و قرارداد ضروری میدانند. در نهایت گواهی حسپ برای صادرات به کشورهای خارجی نیز مزیت دارد و امکان همکاری با شرکتهای خارجی را ایجاد میکند.
اصول هفتگانه HACCP
در مورد اصول هفتگانه HACCP سوالات زیادی وجود دارد. سیستم HACCP بر پایه هفت اصل اساسی قرار دارد که به شناسایی و کنترل خطرات ایمنی غذا کمک میکند. در ادامه این اصول را بصورت مختصر توضیح میدهیم.
- شناسایی تجزیه و تحلیل مخاطرات
شناسایی خطرات بالقوه بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی که ممکن است در فرآیند تولید غذا ایجاد شوند. این تحلیل شامل ارزیابی ریسک‌های مرتبط با هر خطر و تعیین نقاط بحرانی است.
- تعیین نقاط بحرانی (CCPs)
تعیین نقاطی در فرآیند تولید که میتوانند برای کنترل خطرات شناسایی‌شده مؤثر باشند. این نقاط باید به‌طور دقیق مشخص شوند.
- تعیین حدود بحرانی
برای هر CCP، حدهای بحرانی باید تعیین شوند. این حدها میتوانند شامل دما، زمان، pH و دیگر پارامترهای مرتبط باشند که باید رعایت شوند تا خطرات کنترل شوند.
- پایش و نظارت
ایجاد سیستم‌های نظارتی برای اطمینان از اینکه هر CCP در محدوده مشخص خود عمل میکند. این نظارت میتواند شامل اندازه‌گیری های منظم و ثبت اطلاعات باشد.
- اقدامات اصلاحی
در صورتی که یک CCP از حدهای بحرانی خارج شود، باید اقدامات اصلاحی مشخصی انجام پذیرد. این اقدامات بایدشناسایی علت مشکل و اصلاح آن را در برگیرد.
- مستندسازی
سازمان بایستی سوابق و مستندات مربوط به تمام فعالیتها و اقدامات سازمان برای اجرای سیستم HACCP را مستند و ثبت و ضبط نماید. این مستندات شامل نتایج نظارت، اقدامات اصلاحی و آموزشها میشود.
- بازنگری و بهبود مستمر
سیستم HACCP باید بطور منظم بازنگری و بروزرسانی شود. بازنگری برای ارزیابی عملکرد و شناسایی فرصتهای بهبود صورت میگیرد.
پیاده‌سازی اصول هفتگانه HACCP به سازمانها کمک میکند تا خطرات ایمنی غذا را شناسایی و کنترل کنند و به بهبود کیفیت و ایمنی محصولات خود بپردازند.
متقاضیان استاندارد HACCP
بطور کلی متقاضیان استاندارد HACCP در حیطه مواد غذایی فعال هستند. گواهینامه HACCP برای انواع مختلف شرکتها و سازمانها در صنعت غذا و زنجیره تأمین آن قابل دریافت است. در زیر به برخی از این شرکتها اشاره میشود:
تولیدکنندگان مواد غذایی
کارخانه های تولید غذا، نوشیدنی ها، و تنقلات مثل کارخانه‌های تولید لبنیات، کنسروها، و محصولات گوشتی به استاندارد حسپ نیاز دارند. این شرکتها باید خطرات موجود در فرآیند تولید را شناسایی و کنترل کنند.
صنایع فرآوری غذا
شرکتهایی که مواد غذایی را از حالت خام به حالت آماده مصرف تبدیل میکنند مثل کارخانه‌های بسته‌بندی میوه و سبزیجات، تولیدکنندگان غذاهای منجمد نیز متقاضی این گواهی هستند. این شرکتها باید ایمنی فرآیندهای خود را تضمین کنند.
توزیع کنندگان و عمده فروشان
شرکتهایی که مواد غذایی را از تولیدکنندگان به خرده فروشان و مصرف‌کنندگان نهایی انتقال می‌دهند. این شرکتها باید اطمینان حاصل کنند که محصولات در شرایط ایمن نگهداری و حمل میشوند.
رستورانها و خدمات غذایی
رستورانها، کافه ها و دیگر خدمات غذایی که غذا را به صورت آماده سرو میکنند. این مجموعه ها باید ایمنی غذا را در تمامی مراحل تهیه و سرو رعایت کنند.
کارخانه های تولید تجهیزات غذایی
صنایعی که تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنعت غذا را تولید میکنند نیز میتوانند برای اطمینان از ایمنی و کیفیت محصولات خود گواهینامه HACCP دریافت کنند.
مراکز بازرسی و مشاوره
مراکز که خدمات مشاوره و بازرسی در زمینه ایمنی غذا ارائه می‌دهند و میتوانند به دیگر سازمانها در پیاده‌سازی سیستم HACCP کمک کنند.
ارتباط گواهینامه HACCP و ISO 22000
در مورد ارتباط گواهینامه HACCP و ISO 22000 سوالات زیادی وجود دارد. سیستم HACCP یا تجزیه و تحلیل و نقاط کنترل بحرانی به بررسی و شناسایی خطرات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محصولات غذایی میپردازد. الزامات این استاندارد تمامی فرایندهای تولید، آماده سازی و بسته بندی محصول را مورد بررسی قرار میدهد و آلودگی ها را قبل از تولید نهایی شناسایی و برطرف میکند.
گواهینامه ISO 22000 با عنوان مدیریت ایمنی مواد غذایی در طول زنجیره تامین یک استاندارد بین المللی برای مدیریت ایمنی غذا است که به سازمانها کمک میکند تا فرآیندهای تولید، فرآوری، و توزیع غذا را بطور موثر مدیریت کنند. این استاندارد بر اساس بهترین شیوه ها و اصول HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) طراحی شده است. مسئول تدوین این استاندارد سازمان جهانی ایزو ISO میباشد و در واقع میتوان گفت استاندارد ISO 22000 نسخه کامل تری از HACCP میباشد که در سطح جهانی مقبولیت دارد.
امروزه شرکتها تمایل بیشتری برای دریافت ایزو 22000 دارند چون اعتبار بیشتری دارد و کارفرمایان استانداردهای ایزو را بیشتر قبول دارند. برای آشنایی بیشتر با اینکه گواهینامه ایزو ISO چیست؟ میتوانید لینک را مطالعه نمایید. با اینحال استاندارد HACCP نیز همچنان پر متقاضی محسوب میشود و شرکتها برای افزایش اعتبار خود این مدرک را اخذ میکنند.
مراجع صدور گواهینامه HACCP
شرکتها میخواهند بدانند مراجع صدور گواهینامه HACCP کدامند. باید بدانیم مراجع صدور گواهینامه ایزو گواهینامه HACCP نیز صادر میکنند. مراجع صدور استاندارد ایزو ISO اصطلاحاً CERTIFICATION BODY یا CB نام دارند. البته گواهینامه حسپ از نهاد IAF صادر نمیگردد و این مراجع صدور گواهینامه HACCP را بر اساس اعتبار خود صادر میکنند. بنابراین شما برای دریافت گواهینامه HACCP میتوانید از CB های صدور ایزو اقدام نمایید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد اخذ گواهینامه HACCP میتوانید با کارشناسان مرکز امکان ثبت تماس بگیرید. کارگزاری ثبت و صدور امکان ثبت مرکزی قابل اعتماد برای اخذ انواع گواهینامه ایزو، گواهینامه CE ، HSE ، IMS ، HACCP ، رتبه یا گرید پیمانکاری و انفورماتیک، گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاران و… است. مشاورین ما با شماره تماس: 17 80 85 44 – 021 پاسخگوی سوالات شما هستند.
